Aylık Bültenler
BOZYAKA HUKUK BÜROSU
2024 KASIM AYI BÜLTENİ
Bozyaka Hukuk Bürosu olarak,
müvekkillerimiz ve danışanlarımızın güncel hukuki gelişmelerden bilgi sahibi
olabilmesi ve iletişimimizi güçlendirmek amacıyla hukuk dünyasındaki aylık gelişmeleri
ve yayınlarımızı hazırladığımız bültenler ile siz değerli müvekkillerimiz ve
danışanlarımıza sunmaktayız.
2024 yılı Kasım ayında hukuk
dünyasında gerçekleşen gelişmeler ve yayınlarımız aşağıda detaylı olarak
haberleştirilmiştir.
Keyifli okumalar dileriz.
A)
HUKUKİ GELİŞMELER
1-
9. YARGI PAKETİ OLARAK ANILAN DÜZENLEMELER RESMİ
GAZETE’DE YAYINLANARAK YÜRÜRLÜĞE GİRDİ.
Kamuoyu tarafından uzun zamandır beklenen ve Ekim ayı sonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından oylanan 9. Yargı Paketi olarak bilinen düzenlemeler 14 Kasım 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Bu kapsamda
birçok kanun ve düzenlemede önemli değişikliklere gidildi. Bunlardan bazıları
aşağıdaki gibidir;
a.
Medeni Kanun Kapsamındaki Bazı
Değişiklikler;
Ø Türk
Medeni Kanunu’nun 286. Maddesinde yapılan değişiklik ile soybağının reddi
davalarında anneye de dava hakkı tanınmıştır. Bunun yanında dava sürelerinde de
bazı düzenlemelere gidilmiştir.
Ø Evlat
edinenlerin isimlerinin evlat edinilen kişinin nüfus kaydına anne ve babası
olarak kaydına imkân tanınmıştır.
b.
Türk Ceza Kanunu ve Ceza Muhakemeleri
Kanunu Kapsamındaki Bazı Değişiklikler;
Ø
Şikâyete bağlı hakaret suçu bakımından şikâyet
süresinin her hâlde 2 yılı geçemeyeceği düzenlenmiştir.
Ø
Sesli, yazılı ve görüntülü şekilde işlenen
hakaret suçu; uzlaştırma kapsamından çıkarılmış olup önödeme kapsamına
alınmıştır. Hakaret suçunun temel düzenlemesi bakımından uzlaştırmaya cevap
süresi 3 günden 7 güne çıkartılmıştır.
Ø
Uzlaşmanın sağlanması halinde, uzlaşma anında
tespit edilemeyen veya uzlaşmadan sonra ortaya çıkan zararlar hariç, soruşturma
konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamayacağına yönelik düzenleme
yapılmıştır.
Ø
Uzlaşma halinde edimin yerine getirilmesinin
ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması ya da süreklilik arz etmesi
halinde durma kararı verileceği ve uzlaşma gereklerinin yerine getirilmemesi
halinde mahkemece yargılamaya kalındığı yerden devam edileceği düzenlenmiştir.
c.
Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk
Kanunu Kapsamındaki Bazı Değişiklikler;
Ø
Kanun’un 20. Maddesinde gerçekleştirilen
değişiklik ile 20 yıl kıdeme sahip avukatlar yazılı sınavdan muaf tutulmuştur.
Ø
Taşınmazlara ilişkin uyuşmazlıklarda; taşınmazın
devrine veya taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak kurulmasına ilişkin anlaşma
belgelerinin icra edilebilirlik şerhi verildikten sonra taraflardan birinin
talebi ile tapu müdürlüğü tarafından tescil edilebileceği düzenlenmiştir.
Ø
Arabuluculuk görüşmelerine katılmayan tarafın
haklı çıksa bile yargılama giderlerinin tamamından sorumlu olacağına ilişkin
düzenleme, görüşmelere katılmayan tarafın haklı çıksa bile yargılama
giderlerinin yarısından sorumlu olacağı şeklinde değiştirilmiştir.
d.
Diğer Bazı Değişiklikler;
Ø
Trafikten men edilen ve yeddiemin otoparklarında
bulunan araçlardan sahipleri tarafından teslim alınmayanlarının satış usulü
kolaylaştırılmıştır.
Ø
Mevcut uzlaştırmacıların hakları korunarak
uzlaştırmacıların yalnızca hukuk fakültesi mezunlarından olması düzenlenmiştir.
2-
HAKİM VE SAVCI YARDIMCILARI İLE AVUKAT STAJYERLERİNİN
ANAYASA MAHKEMESİNDEKİ STAJLARI HAKKINDA YÖNETMELİK YAYINLANDI.
Gerçekleştirilen
düzenleme ile hakim ve savcı yardımcıları ile avukat stajyerlerinin anayasa
mahkemesinde staj yapmalarının önü açıldı. Düzenlemeye göre avukat stajyerleri
stajlarının ilk altı ayında 15 gün süreyle Anayasa Mahkemesi’nde staj
yapabilecek. Yıl içinde en fazla dört dönem olarak açılacak staj dönemlerinde
bir seferde en fazla 50 avukat stajyeri staj yapabilecek. Başvurular Türkiye
Barolar Birliği’ne gerçekleştirilecek. Stajyer sayısının 3 katı olarak
belirlenecek başvurucular Barolar Birliği tarafından Anayasa Mahkemesi’ne
bildirilecek.
3-
7532 SAYILI NOTERLİK KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN YÜRÜRLÜĞE GİRDİ.
27 Kasım tarihli resmi gazete ile
yayımlanan Noterlik Kanunu ve başka kanunlarda yapılan değişiklikler yürürlüğe
girdi. Söz konusu Kanunla vatandaşları yakından ilgilendiren birçok
kanun ve düzenlemede değişikliklere gidildi. Bunlardan bazıları aşağıdaki
gibidir;
a.
Avukatlık stajına fiilen engel olmamak
şartıyla herhangi bir işte sigortalı olarak çalışılması, avukatlık stajının
yapılmasına engel olmayacak.
Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı doğrultusunda Avukatlık Kanunu'nda değişikliğe gidilmiştir. Bu değişiklikle artık bir işte sigortalı olarak çalışılması fiilen engel olmamak şartıyla avukatlık stajının yapılmasına engel teşkil etmeyecektir.
Bununla birlikte Adli ve idari yargı hakim ve savcı
adayları veya yardımcıları ile hakim ve savcılar hariç olmak üzere, kamu kurum
ve kuruluşlarının kadro veya pozisyonlarında görev yapanlar da görev yeri saklı
kalmak kaydıyla mahkemelerde yapılan staj sürecinde aylıksız veya ücretsiz
izinli olarak avukatlık stajı yapabilecektir.
b.
Türk Medeni Kanunu’nda yapılan bazı değişiklikler;
I.
Mahkeme yoluyla yapılan isim değişikliği
nüfus siciline ve Basın İlan Kurumu’nun ilan portalında ilan edilecek.
Bu ilanda; hükmü veren mahkeme, kararın verildiği
tarih, dosyanın esas ve karar numarası
ile adının değiştirilmesine karar verilen kişinin nüfusa kayıtlı olduğu yer,
doğum tarihi, anne ve baba adı, önceki adı ve soyadı, mahkeme kararıyla verilen
yeni adı ve soyadı yer alacak.
II.
Boşanma davası reddinin kesinleşmesinden
sonra ortak hayatı kuramayan çiftlerin yeniden dava açabilmesi için gereken
süre 3 yıldan 1 yıla indirilecek.
Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan
davanın reddine karar verilmesi durumunda, karar kesinleştikten sonra; ortak
hayat kuramayan çiftler, önceki düzenlemeye göre 3 yıl geçmeden tekrar dava
açamıyorlardı. Yapılan bu artık boşanma reddi kararının kesinleştiği tarihten
başlayarak 1 yıl geçmesi halinde, ortak hayat kurulamamışsa boşanmaya karar
verilecek.
c.
Noterlik Ücret Tarifesi, her yıl mart ayı
yerine ocak ayı başında düzenlenecek.
d.
Noterliklerde yapılan işlemler ve
düzenlenen kağıtlar sebebiyle ödenmesi gereken vergi, resim, harç, değerli
kağıt bedelleri, noterlik ücretleri ile diğer işlem giderleri nakit olarak veya
banka kartı, kredi kartı ve benzeri kartlar kullanılarak tahsil edilecek.
e. Araç sicil bilgilerinin paylaşımı, Türkiye Noterler Birliği’ne işlem başına 2 lira katkı payı sağlayacak.
Yeni düzenlemeyle araç sicil ve tescil sistemi veri tabanında yer alan bilgilerin Karayolları Trafik Kanunu çerçevesinde kişi ve kurumlarla paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıt başına Türkiye Noterler Birliğince 2 lira işlem katılım payı alınacak.
Bu miktar, her yıl bir önceki yıla ilişkin Vergi Usul
Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında
takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılacak ve arttırılmış bedeli
üzerinden uygulanacaktır.
B)
KASIM AYINDA ANAYASA MAHKEMESİ
TARAFINDAN VERİLEN BAZI KARARLAR;
Anayasa Mahkemesi 2024 Yılı Kasım ayında birçok önemli kararını
yayınlamış ve bu kararlardan bazıları kamuoyunda da çokça yer bulmuştur. Bu
kararlardan bazıları özetleri ve kararların bağlantıları ile birlikte aşağıda
yer almaktadır.
a)
Anayasa Mahkemesi, ortaklığın giderilmesi davası
sonrasında uzun süre devam eden ve mahkemenin yazısına rağmen kaldırılmayan
ihtiyati tedbir dolayısıyla başvurucunun mülkiyet hakkının ihlal edildiğine
karar vermiştir.
Anayasa
Mahkemesinin 16/5/2024 Tarihli ve 2020/8289 Başvuru Numaralı Kararı
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/11/20241107-8.pdf
b)
Anayasa Mahkemesi, suçun işlenmesi tarihinden
uzun bir süre geçtikten sonra kovuşturma aşamasında tutuklanan başvurucunun
kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.
Anayasa
Mahkemesinin 11/7/2024 Tarihli ve 2021/35038 Başvuru Numaralı Kararı
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/11/20241107-10.pdf
c)
Anayasa Mahkemesi, Çanakkale 1. İdare
Mahkemesi’nin başvurusu üzerine açığa alınması nedeniyle rütbe terfi yapamayıp
beraat etmesi üzerine emsal nasıp tarihinden itibaren terfi ettirilen ancak
maaş farkları tarafına ödenmeyen askeri personelleri ilgilendiren Türk Silahlı
Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 33. Maddesinin ikinci fıkrasının üçüncü
cümlesinin iptaline karar vermiştir.
Anayasa
Mahkemesinin 23/7/2024 Tarihli ve E: 2024/108, K: 2024/144 Sayılı Kararı
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/11/20241112-4.pdf
d)
Anayasa Mahkemesi; cezaevinde kötü şartlarda ve
kalabalık odalarda tutulan, yeterli yemek verilmeyen ve sağlık hizmetlerine
gerektiği gibi ulaşamayan, bunun üzerinde infaz mahkemesine başvuran ancak
başvurusu infaz mahkemesince mahkemenin görev alanında girmediği gerekçesiyle
reddedilen başvurucunun etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine karar
vermiştir.
Anayasa
Mahkemesinin 4/7/2024 Tarihli ve 2019/1278 Başvuru Numaralı Kararı
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/11/20241113-4.pdf
C)
DÜNYADAN HUKUKSAL HABERLER;
1. Birleşmiş Milletler tarafından iklim değişikliği ile mücadele amacıyla düzenlenen İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansı, COP’nin 29. Oturumu Bakü’de gerçekleştirilmiştir.
Birleşmiş Milletler karbon piyasasını onayladı, iklim krizinin artışına en çok sebebiyet veren ülkeler 2025 senesi için finansman hedefini 120 milyar dolar olarak belirledi ve ülkelerin performansları İklim Yönetimi İlerleme Matrisi (CAM) aracılığıyla analiz edildi.
Türkiye ise bu zirvede 2053 Uzun Vadeli İklim Stratejisi belgesini
Birleşmiş Milletler’e sundu. Bu belge, Türkiye’nin 2053 yılına kadar net sıfır
hedefine ulaşmak için planlanan yol haritasını içermektedir. Belge, 2053 yılında nüfus artışıyla birlikte enerji
ihtiyacının %69,1’inin yenilenebilir enerji kaynakları tarafından karşılanmasını kapsıyor. Bununla birlikte
nükleer enerji
kapasitesinin Türkiye’nin toplam enerji ihtiyacının %10’unu karşılayacak seviyelere çıkarılması planlarını içeriyor.
2. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (ERBD) 5 yıllık Türkiye yatırım stratejisini açıkladı.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ekonomik kalkınmayı destek sağlamak ve piyasa ekonomilerine geçiş süreçlerini hızlandırmak gayesiyle kurulmuş finansal bir kuruluştur.
2009 yılından beri Türkiye’de faaliyet gösteren ERBD, mevcut ülke stratejisi kapsamında son 5 yılda Türkiye'ye yaklaşık 10 milyar avro kaynak sağlamıştır.
2024-2029 yılları arasındaki 5 yıllık süreci kapsayan yıllarda
gerçekleştireceği yatırım stratejilerini açıklayan ERBD, Türkiye'deki yatırım
önceliklerini, yeşil dönüşümün hızlandırılması, beşeri sermaye gelişiminin
artırılması, Türkiye'nin küresel rekabet gücünün desteklenmesiyle ülkenin
altyapı ve bölgesel entegrasyonunun güçlendirilmesi olmak üzere 4 temel alan
olarak belirledi.
BOZYAKA HUKUK BÜROSU
