Aylık Bültenler
BOZYAKA
HUKUK BÜROSU
2025 MAYIS
AYI BÜLTENİ
Bozyaka Hukuk Bürosu olarak, müvekkillerimizin
ve danışanlarımızın güncel hukuki gelişmelerden bilgi sahibi olabilmesi ve
iletişimimizi güçlendirmek amacıyla hukuk dünyasındaki aylık gelişmeleri
derlediğimiz bültenler ile siz değerli müvekkillerimize ve danışanlarımıza
sunmaktayız.
Bozyaka
Hukuk Bürosu olarak amacımız, iş hukuku, ticaret hukuku, vergi hukuku, kişisel
verilerin korunması ve ceza hukuku başta olmak üzere hukukun farklı alanlarında
gerçekleşen güncel gelişmeler hakkında müvekkillerimizi bilgilendirmek ve
hukuki farkındalığı arttırmaktır. Aşağıda Mayıs 2025 boyunca ülkemizde
gerçekleşen önemli mevzuat değişiklikleri, Anayasa Mahkemesi, diğer yüksek
mahkemeler ve idari mercilerin kararları özetlenmiştir.
Keyifli okumalar dileriz.
A)
HUKUKİ GELİŞMELER
1.
Sigorta Tahkiminde Yeni Parasal Sınırlar:
Sigortacılık Kanunu’nun
30. maddesinin on ikinci ve on beşinci fıkralarında belirtilen parasal
limitlerin güncellenmesine dair tebliğde değişiklik yapıldı. İlgili düzenleme
21 Mayıs 2025 tarihli ve 32906 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
girdi. Buna göre;
Sigorta Tahkim
Komisyonu’na yapılan başvurularda, değeri 28.000 TL'nin altındaki
uyuşmazlıklara ilişkin hakem kararları kesin olarak kabul edilecektir. 28.000
TL ve üzerinde olan uyuşmazlıklarda ise taraflar, verilen hakem kararlarına
Sigorta Tahkim Komisyonu bünyesinde itiraz etme hakkına sahiptir.
Sigorta Tahkim
Komisyonu’na sunulan uyuşmazlık başvurularında, değeri 96.000 TL ve üzerinde
olanlar için heyet oluşumu zorunlu hale getirildi. Ayrıca, değeri 300.000 TL'yi
aşan uyuşmazlıklarda, heyet kararlarına karşı temyiz başvurusu yapma imkânı
sağlandı.
Bu düzenlemeler
kapsamında belirtilen parasal limitler, aksi belirtilmedikçe, her yılın başında
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat
Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık değişim oranına göre artırılacaktır. Hesaplanan artış
tutarında bin TL’nin altındaki küsuratlar dikkate alınmayacaktır.
2.
Mesafeli Sözleşmelerde Ön Bilgilendirme
ve İade Kargolarına İlişkin Yeni Düzenlemeler:
24 Mayıs 2025
tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Ticaret Bakanlığı yönetmeliği ile Mesafeli
Sözleşmeler Yönetmeliğinde değişiklik yapıldı.
6502 sayılı
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a dayanarak hazırlanan bu değişiklikler 1
Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girmek üzere tüketicilerin internet üzerinden
yapılan alışverişlerde tüketicilere sunulması gereken ön bilgilendirme metninde
yer alması gereken hususlar ve iade durumunda kargo ücreti hususlarında yeni
düzenlemeler getirmiştir.
Özellikle iade
ve iptal süreçlerinde tüketici lehine daha açık hükümler tanımlanmış ve tüketicilerin
başvuracağı yasal yollara ilişkin satış sırasında gerçekleştirilecek
bilgilendirmeye ilişkin yükümlülükler netleştirilmiştir. Bu sayede
tüketicilerin e-ticaret işlemlerinde korunmasının güçlendirilmesi
hedeflenmektedir.
3.
Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde “Kurye
İşletmeciliği” Tanımı:
15 Mayıs 2025
tarihinde yayımlanan yönetmelik değişikliği ile Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde
önemli yenilikler yapılarak kurye işletmeciliği kavramı ilk kez mevzuata dâhil
edildi
Yapılan
değişiklikle, karayoluyla yolcu ve eşya taşımacılığına ilişkin yönetmelikte
geçen “dağıtım işletmeciliği” ibareleri “kurye işletmeciliği” olarak
değiştirildi. Kurye işletmeciliği faaliyetinde bulunacak şirketler için yeni P1
ve P2 türü yetki belgeleri ihdas edilerek bu firmaların sahip olması gereken
asgari taşıt sayısı ve sermaye şartları belirlendi
Ayrıca, kurye taşımacılığında iki, üç ve
dört tekerlekli motosikletlerle yapılan ticari olmayan taşımaların kapsam
dışında tutulacağı hükme bağlandı. Bu düzenlemelerle hızla büyüyen kurye ve
lojistik sektörünün yasal zemine oturtulması ve denetlenebilir bir yapıya
kavuşması amaçlanmaktadır.
4.
Tapu Harç ve Ücret Tarifesinde Değişiklik
Yapıldı:
1 Mayıs 2025
tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 9775 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Tapu ve
Kadastro Genel Müdürlüğü Döner Sermaye İşletmesi Kanunu’na ekli tarife cetveli
güncellenmiştir
Bazı tapu
işlemlerinin döner sermaye ücretleri yeniden belirlenmiş olup özellikle yabancı
gerçek veya tüzel kişilerin taraf olduğu tapu devir işlemlerinde 16.629 TL
tutarında sabit bir döner sermaye hizmet bedeli alınacağı kararlaştırılmıştır
Bu düzenleme
ile yabancıların gayrimenkul devir işlemlerindeki ücretlendirme netleştirilmiş
ve uygulamada birliği sağlanması amaçlanmıştır.
5.
Bazı Bölge Yargı Çevrelerinde HSK
Kararıyla Değişiklik:
Hakimler ve
Savcılar Kurulu (HSK) Genel Kurulu yayınladığı kararla bazı adliyelerin yargı
çevrelerini Mayıs ayında yeniden düzenlendi. 13 Mayıs 2025 tarihli Resmî
Gazete’de yayımlanan karara göre Diyarbakır’ın Bismil ilçesinin adli yargı
teşkilatındaki kategori derecesi 4’ten 3’e yükseltildi. Ayrıca Kahramanmaraş’ın
Göksun ilçesi, coğrafi konum ve ulaşım durumu dikkate alınarak Elbistan Ağır
Ceza Mahkemesi yargı çevresinden çıkarılıp Kahramanmaraş Ağır Ceza Mahkemesi
yargı çevresine bağlandı. Benzer şekilde Kastamonu iline ulaşımı daha uygun
görülen Cide ve Şenpazar ilçeleri, İnebolu Ağır Ceza Mahkemesi yargı çevresinden
çıkarılarak Kastamonu Ağır Ceza Mahkemesi yargı çevresine dahil edildi.
Söz konusu
değişikliklerle coğrafi ve idari ihtiyaçlar doğrultusunda bölge adliye
mahkemelerinin iş yükünün dengelenmesi hedeflendi.
B)
ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI
Mayıs 2025’te Anayasa Mahkemesi
tarafından verilen ve Resmî Gazete’de yayımlanan önemli kararlar aşağıda
özetlenmiştir:
1.
Avukatlık Kanunu Disiplin Hükümleri İptal
Edildi:
1136 sayılı
Avukatlık Kanunu’nun avukatlara ilişkin disiplin suç ve cezalarını düzenleyen
134. ve 135. maddeleri, Anayasa Mahkemesi’nin kararıyla iptal edildi. Kararın
gerekçesinde, söz konusu maddelerin hangi eylemlerin hangi disiplin cezasına
yol açacağını açık ve kesin şekilde belirlemediği, öngörülebilirlikten uzak
düzenlemeler içerdiği ve idareye geniş takdir yetkisi tanıdığı belirtilerek
hukuk güvenliği ilkesinin ihlal edildiği vurgulandı
Anayasa’nın 2.
maddesindeki hukuki belirlilik ilkesine aykırı bulunan bu hükümler 22 Mayıs
2025’te Resmî Gazete’de yayımlanmış olup, olası hukuki boşluğun giderilmesi
için kararın yayımından 9 ay sonra yürürlüğe girmesine hükmedilmiştir.
https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ND/2025/47
2.
Hakaret Suçunda “Önödeme” Düzenlemesinin
Kapsamı Anayasa’ya Aykırı Bulundu:
Anayasa
Mahkemesi, 7531 sayılı Kanun’la Ceza Kanunu’na eklenen ve hakaret suçunun belli
hallerinin önödeme kapsamı dışında bırakılmasını öngören düzenlemeyi iptal
etti. Mahkeme, mağdura sesli, yazılı veya görüntülü iletiyle işlenen hakaret
fiillerinde önödeme imkânı tanınırken, suçun basit hali ile kamu görevlisine
karşı işlenen nitelikli halinin önödemeden yararlandırılmamasının benzer
durumda olan failler arasında hakkaniyetsiz bir ayrım oluşturduğunu belirledi.
Bu farklı
muamelenin nesnel ve makul bir temele dayanmadığı sonucuna varan AYM, kuralı
Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.
İptal
hükmünün, olası yasal düzenlemelere fırsat vermek amacıyla kararın Resmî
Gazete’de yayımından 9 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı. Bu kararla
birlikte hakaret suçlarında önödeme uygulamasındaki eşitsizliğin giderilmesi ve
benzer konumdaki kişilere aynı usuli imkânların tanınması amaçlanmaktadır.
https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/ND/2025/86
B) KİŞİSEL
VERİLERE İLİŞKİN GÜNDEM
1.
Kişisel Verilerin Korunması Kurumu
Tarafından “Kişisel Verilerin Korunması İle İlgili Seçilmiş Güncel
Gelişmeler-43” Dokümanı Yayınlandı.
Bültende, kişisel verilerin korunmasıyla ilgili çeşitli
güncel gelişmeler öne çıktı. Avrupa Veri Koruma Kurulu, blokzinciri
teknolojileri ile ilgili rehberini kamuoyuna sundu ve Birleşik Krallık,
şifreleme yöntemlerine yönelik rehberini güncelledi. Avrupa Birliği Adalet
Divanı, kişisel verilerin korunmasına ilişkin önemli kararları içeren
"Önemli Kararlar Seçkisi"ni yayımladı. Avrupa Komisyonu, Dijital
Hizmetler Tüzüğü kapsamında küçüklerin çevrimiçi korunmasına dair rehber
hazırladığını duyurdu. Çin, dünyanın ilk yapay zekâ hastanesini tanıttı ve bu
hastane, tıbbi süreçleri otonom şekilde simüle edebiliyor. Ayrıca, ebeveynlere
yönelik, çocukların çevrim içi güvenliğini sağlamak için alınması gereken
önlemler hakkında bilgiler sunuldu.
2.
Yargıtay Kararı – Memurun Yetkili Erişimi
ve “Merak” Amaçlı Veri İncelemesi:
Yargıtay 12. Ceza Dairesi, 26 Şubat 2025 tarihli bir
kararında, bir kamu görevlisinin görev yaptığı kurumun bilgi sisteminde erişim
yetkisi dahilindeki bazı kişisel verilere sadece merak saikiyle bakmasının,
Türk Ceza Kanunu 136 kapsamında “verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme”
suçunu oluşturmayacağına hükmetti. Somut olayda ilgili memur, yetkisi dahilinde
olan bir veri tabanında bazı kişisel bilgilere izinsiz şekilde göz atmış ancak verileri
herhangi bir üçüncü kişiyle paylaşmamış veya kötüye kullanmamıştır. Yargıtay,
salt görüntüleme eyleminin ceza sorumluluğu doğurmadığına karar vererek, erişim
yetkisi kapsamında kalan ve herhangi bir ifşa veya kayıt işlemi içermeyen
eylemlerin TCK 136 kapsamına girmediğini ortaya koymuştur. Bu karar, kamu
görevlilerinin yetkileri dahilinde ulaşabildiği kişisel verileri amacı dışında
merak saikiyle incelemesi hâlinde cezai sorumluluğun sınırlarını çizmesi
bakımından önemli görülmektedir.
D)
DÜNYADAN HUKUKSAL HABERLER
1.
Macaristan UCM’den Çekiliyor:
Macaristan
Parlamentosu, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden (UCM) ayrılma kararı aldı. 20
Mayıs 2025’te yapılan oylamada 137 evet, 37 hayır oyuyla Roma Statüsü’nden
çekilmeye onay verildi.
Macar
hükümeti, bu karara gerekçe olarak UCM’nin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu
hakkında çıkardığı tutuklama emrini göstererek Mahkeme’nin “siyasi amaçlara
hizmet eden bir yapıya dönüştüğünü” iddia etti.
Dışişleri
Bakanı Péter Szijjártó, Macaristan’ın siyasi motivasyonlu bir yargı
mekanizmasının parçası olmak istemediğini belirtirken, alınan karar ülkenin
UCM’den çekilen az sayıdaki ülkeden biri olması nedeniyle uluslararası alanda
geniş yankı uyandırdı. Macaristan’ın resmi çekilme süreci yaklaşık bir yıl
alacak olup bu süreçte Roma Statüsü’nden doğan yükümlülükleri tartışma konusu
olmaya devam edecek.
2.
El Salvador’da “Yabancı Ajanlar” Yasası
ile STK’lara Baskı:
Orta Amerika
ülkesi El Salvador’da, 20 Mayıs 2025 tarihinde Yabancı Ajanlar Yasası adlı
tartışmalı bir kanun kabul edildi. Başkan Nayib Bukele’nin önerisiyle meclisten
hızlıca geçirilen bu yasa, yurtdışından fon alan kişi ve kuruluşların İçişleri
Bakanlığı bünyesinde oluşturulan Yabancı Ajanlar Kütüğü’ne kaydolmasını zorunlu
kılıyor.
Yasa
kapsamında “yabancı temsilci” olarak kayıtlanan sivil toplum kuruluşları ve
bağımsız medya kuruluşlarına, gelen yabancı yardımların %30’u oranında ağır bir
vergi yükü getiriliyor ve bu kuruluşların “kamu düzenini etkileme” veya
“ülkenin sosyal ve siyasi istikrarını tehdit etme” amacı taşıyan, muğlak
şekilde tanımlanmış her türlü politik faaliyeti yürütmeleri yasaklanıyor.
Ayrıca
hükümete, yabancı ajan olarak tanımlanan örgütleri idari kararla kapatma veya
dondurma yetkisi tanınıyor. İnsan hakları örgütleri, yasanın ifade ve
örgütlenme özgürlüğünü ihlal ettiğini, eleştirel kuruluşları “ajan” damgasıyla
itibarsızlaştırıp susturmayı amaçladığını belirterek tepki gösterdiler. Bu
düzenleme, Rusya ve Nikaragua gibi ülkelerdeki benzer “yabancı ajan” yasalarını
andırıyor ve uluslararası sözleşmelerce korunan sivil toplum alanına ciddi bir
kısıtlama olarak görülüyor.
3.
AB Yapay Zekâ Mevzuatında Revizyon
Sinyali:
Avrupa
Komisyonu, yürürlüğe girmiş olan kapsamlı AB Yapay Zekâ Tüzüğü (AI Act)
konusunda Mayıs 2025’te önemli sinyaller verdi. Komisyon, AB genelinde yapay
zekâ inovasyonunu desteklemek amacıyla açıkladığı “AI Continent Action Plan”
çerçevesinde, AI Act’in uygulamasını basitleştirmek ve sektörlerden gelen geri
bildirimlere uyum sağlamak için belirli değişikliklere gidilebileceğini duyurdu.
Bu kapsamda
Tüzük’ün getirdiği yükümlülüklerin yürürlüğe giriş takviminde esneklik
sağlanması da gündeme alındı. Hatta medyaya yansıyan haberlere göre Komisyon,
AI Act’in tam olarak uygulanma tarihini erteleyerek şirketlere uyum için daha
fazla zaman tanımayı değerlendirmektedir.
Aynı zamanda
telif hakkına ilişkin düzenlemelerin de yapay zeka mevzuatının ön saflarına
taşınacağı konuşulmakta.
Bilindiği
üzere AI Act 1 Ağustos 2024’te yürürlüğe girmiş, ancak yüksek riskli yapay zekâ
sistemlerine dair yükümlülükler gibi pek çok önemli hükmün uygulanması 2025
sonrasına bırakılmıştı. Komisyon’un olası bir erteleme ve hedefe yönelik
tadilat planı, yapay zekâ alanındaki düzenlemelerin hızlı teknoloji gelişimine
uygun şekilde güncellenebileceğine işaret ediyor. Bu gelişme, AB’nin hem
inovasyonu teşvik edip hem de temel hakları koruma hedefini yansıtmaktadır.
Saygılarımızla.
BOZYAKA
HUKUK BÜROSU
Manisa/
Türkiye
